Cursus: al-Ghazali beroemd en berucht (Amsterdam)

Al-Ghazali is voor moslims de belangrijkste denker van de Gouden Eeuwen van de islam. Maar in het westen is hij omstreden. Hij liet ons een sprankelend geschreven autobiografisch geschrift na, waarin hij de lezer een inkijkje geeft in zijn worsteling met geloof en wetenschap

Al-Ghazali is voor moslims de belangrijkste denker van de Gouden Eeuwen van de islam. Maar in het westen is hij omstreden. Hij liet ons een sprankelend geschreven autobiografisch geschrift na, waarin hij de lezer een inkijkje geeft in zijn worsteling met geloof en wetenschap.

Doelstelling van de cursus

  • De cursus doet kennismaken met een typische islamitische filosofische tekst
  • De cursus doet kennismaken met filosofie, religie, shi’isme en soefisme in de middeleeuwse islam
  • De cursus geeft goed beeld van de hedendaagse stand van studie naar de wetenschap in de Gouden Eeuwen van de islam.
  • De cursus geeft inzicht in één van de belangrijkste denkers van de islam, een denker met een onmetelijke invloed op moslims tot op de dag van vandaag.

Cursusomschrijving

‘Het bewijs van de islam’ wordt hij genoemd – de middeleeuwse denker al-Ghazali. Tot op de dag van vandaag is hij een inspiratiebron voor miljoenen moslims. Maar zijn naam duikt ook op andere plekken op. In de boeken van Salman Rushdie en Ayaan Hirsi Ali. In het manifest van Anders Breivik, bij filosofen als Bertrand Russell en in populairwetenschappelijk werk als dat van Nicholas Taleb en Neil deGrasse Tyson – allemaal hebben ze het over al-Ghazali en allen portretteren ze hem op dezelfde manier: als degene die eigenhandig het islamitische vrije denken de nek omdraaide.

Wie is deze denker? En is het ‘bewijs van de islam’ inderdaad degene die het einde inluidde van het vrije denken binnen de islam? Dit boek daagt de lezer uit dit zelf te beoordelen aan de hand van een nieuwe, (nog niet gepubliceerde) vertaling van al-Ghazali’s verrassende autobiografie. Het is een tekst waarin al-Ghazali zichzelf neerzet als een twijfelende zoeker en allesbehalve de dogmatische betweter zoals hij zo vaak wordt geportretteerd. Het is een verhaal dat in de islamitische traditie al 900 jaar verteld wordt. En de tekst biedt de geïnteresseerde leek een fascinerende kennismaking met het islamitische denken zoals dat in de Gouden Eeuwen van de islam ontstond en doorwerkt naar vandaag de dag.

Tijdens deze studiedag lezen we met elkaar fragmenten uit al-Ghazali’s autobiografie die net in het Nederlands is verschenen. Zo maken we kennis met het denken van Ghazali, zijn plek in het westerse denken en de invloed daarvan op de beeldvorming van de islam vandaag.

Opzet

Deel 1: al-Ghazali’s plek in westerse denken en de islam
Deel 2 tekstlezing 1: al-Ghazali: biografische schets en al-Ghazali’s behandeling van islamitische theologie
Deel 3: tekstlezing 2: al-Ghazali’s behandeling van griekse filosofie en wetenschap 1
Deel 4: tekstlezing 3: al-Ghazali’s behandeling van shi’isme en soefisme en afsluiting

Docent

Gerko Tempelman (ma) werkt sinds enige jaren als docent islamitische filosofie voor een breed pallet aan onderwijsinstellingen in Nederland, zoals de Internationale School voor Wijsbegeerte en de HOVO op diverse Nederlandse universiteiten. Zijn YouTube kanaal bevat vele video’s over het islamitische denken. Hij schreef over deze onderwerpen voor Filosofie Magazine. Gerko weet als geen ander deze veelal onbekende denktraditie op een begrijpelijke en dynamische manier toegankelijk te maken.

Cursus: beginnen met filosofie (Voorschoten)

Geef maar toe, je hebt het altijd gewild: beginnen met filosofie. Maar het klinkt zo hoogdravend, en waarschijnlijk is het veel te moeilijk. Onzin. Beginnen met filosofie kan heel makkelijk met deze cursus.

Geef maar toe, je hebt het altijd gewild: beginnen met filosofie. Maar het klinkt zo hoogdravend, en waarschijnlijk is het veel te moeilijk. Onzin. Beginnen met filosofie kan heel makkelijk met deze cursus. In zes keer buigen we ons met elkaar over 12 belangrijke denkers uit de westerse filosofiegeschiedenis.

Docent Gerko Tempelman gebruikt daar altijd weer dezelfde methode voor. Hij stelt een vraag waar je zelf bij stil wordt gezet. Vragen als: wat is jouw thuis? Is er iets dat niet verandert? We gaan kort met elkaar in gesprek en vervolgens koppelt Gerko de inhoud aan de denkers die we die avond behandelen.

De avonden zijn interactief, maar geen werkcolleges. Neem je aantekeningenboek mee. En natuurlijk zal Gerko je goeie tips geven als je je na de zes momenten verder wilt verdiepen.

Indeling:
Les 1: Socrates & Aristoteles
Les 2: Epicurus & Seneca
Les 3: Thomas van Aquino & Avicenna
Les 4: René Descartes & Spinoza
Les 5: David Hume & Immanuel Kant
Les 6: Friedrich Nietzsche & Martin Heidegger

Cursus filosofie en islam (Apeldoorn)

Ga mee met deze reis door de geschiedenis en leer niet alleen de filosofie en wetenschap van de Arabische wereld en hun revolutionaire denkers kennen, maar ook met andere ogen naar onze eigen Westerse wereld kijken – een bezoek aan de supermarkt zal nooit meer hetzelfde zijn

De islam komt er in het hedendaagse debat over het vrije denken slecht van af. Maar dat is niet altijd zo geweest. In de middeleeuwen waren de rollen in het debat over tolerantie en vrijheid precies omgedraaid. Het Arabische rijk bracht filosofie en wetenschap (in die tijd waren die twee inwisselbaar) naar het intolerante en onverlichte Europa en zorgde voor de eerste aanzet van wetenschappelijk denken. Hoe ging dat in z’n werk? En hoe verhoudt zich de bloeitijd van de ‘Islamitische verlichting’ tot het Islamitische geloof dat vandaag de dag zo vaak als onverlicht en intolerant wordt gezien?

Ga mee met deze reis door de geschiedenis en leer niet alleen de filosofie en wetenschap van de Arabische wereld en hun revolutionaire denkers kennen, maar ook met andere ogen naar onze eigen Westerse wereld kijken – een bezoek aan de supermarkt zal nooit meer hetzelfde zijn.

Indeling
● Rekenkunde (en waarom de wetenschap daar begint)
● Astronomie (en waarom wetenschap en godsdienst soms goed samen kunnen gaan)
● Het vrije denken (en waarom wetenschap en godsdienst soms op gespannen voet met elkaar staan) – twee bijeenkomsten

Inhoud
Met drie hoofdthema’s richten we ons op de belangrijkste wetenschappelijke vernieuwingen die in de middeleeuwen vanuit de Arabische wereld Europa binnenkwamen: rekenkunde, astronomie en het onafhankelijke denken. Die thema’s worden zichtbaar in een hele rij voorbeelden, zoals ons gebruik van getallen, de horoscoop, de reis van Columbus, en het hedendaagse tolerantiedebat. Tot zelfs de opkomst van computers. Aan de hand van drie steden volgen we het verhaal van de ongelooflijke expansie van het Arabische rijk in de middeleeuwen. Het werd drie keer zo groot als het Romeinse Rijk ooit was. Als bestuurshoofdstad bloeide in Bagdad de kennis en wetenschap. Cordoba, een Spaanse stad die het centrum werd voor Islamitisch Europa probeerde Bagdad te evenaren en slaat zo een brug tussen het Midden Oosten en Europa. Toledo is de Spaanse stad die uiteindelijk zorgde voor de link van de Arabische kennis naar de Europeanen, die tot dan toe hadden liggen te sla

Maar we worden ook zelf aan het denken gezet. Wat is er zo vanzelfsprekend aan onze eigen kennis? Is het wel zo logisch dat de aarde draait en dat we tot tien tellen bijvoorbeeld? Hoe hebben we ooit geleerd om abstract te redeneren? En wat zegt deze geschiedenis over de rol van religie in de geschiedenis van de wetenschap en het hedendaagse publieke domein?

Gerko Tempelman is filosoof en theoloog. Hij is oprichter van de Nederlandse Death Cafés en experimenteerde met een kerk voor atheïsten en dominees achter de ramen op de wallen. Onlangs kwam zijn boek ‘Ongeneeslijk Religieus’ uit. Gerko geeft lezingen over filosofie, islam, christendom en ideeëngeschiedenis. Najaar 2019 gaf hij een hooggewaar-deerde lezing voor OKW.

Deelnemers: maximaal 40

Kosten: € 65,00 voor OKW-leden: € 85,00 voor niet-leden

Wanneer u zich inschrijft voor een cursus, gaat u er mee akkoord dat uw naam, telefoonnummer en e-mailadres bekend zijn bij de docent, zodat deze in voorkomende gevallen met de cursisten kan communiceren.

Aanmelden: Stuur een mailtje naar contactpersoon Femmy Erbé met vermelding van de titel van de cursus, uw naam en telefoonnummer. (femmy.erbe@xs4all.nl) Betaling cursusgeld: het verschuldigde bedrag overmaken op rekening NL 69 INGB 000 43 167 33 t.n.v. Ver.OKW onder vermelding van de titel van de cursus en de naam van de deelnemer(s).

De inschrijving voor een cursus is pas definitief wanneer u een bevestiging van inschrijving heeft gekregen en het cursusgeld voldaan is.

Snelcursus beginnen met filosofie (Amsterdam)

Geef maar toe, je hebt het altijd gewild: beginnen met filosofie. Maar het klinkt zo hoogdravend, en waarschijnlijk is het veels te moeilijk. Onzin. Beginnen met filosofie kan heel makkelijk met deze cursus. In zes bijeenkomsten buigen we ons met elkaar over 12 belangrijke denkers uit de westerse filosofiegeschiedenis.

Geef maar toe, je hebt het altijd gewild: beginnen met filosofie. Maar het klinkt zo hoogdravend, en waarschijnlijk is het veels te moeilijk. Onzin. Beginnen met filosofie kan heel makkelijk met deze cursus. In zes bijeenkomsten buigen we ons met elkaar over 12 belangrijke denkers uit de westerse filosofiegeschiedenis.
Docent Gerko Tempelman gebruikt daar altijd weer dezelfde methode voor. Hij stelt een vraag waar je zelf bij stil wordt gezet. Vragen als: wat is jouw thuis? Is er iets dat niet verandert? We gaan kort met elkaar in gesprek en vervolgens koppelt Gerko de inhoud aan de denkers die we die avond behandelen. De avonden zijn interactief, maar geen werkcolleges. Neem je aantekeningboek mee. En natuurlijk zal Gerko je goeie tips geven als je je na deze zes momenten verder wilt verdiepen. Hoewel sommige van de namen je misschien allang bekend voorkomen, wil deze cursus een
overzicht geven van de filosofiegeschiedenis als geheel. Aristoteles heeft van allerlei interessante dingen gezegd, maar hoe valt hij te plaatsen in de rest van de geschiedenis? En belangrijker nog: hoe heeft hij gezorgd dat jij en ik werden wie we zijn? Door een reis door de  westerse filosofiegeschiedenis staan we stil bij de grote periodes van denken en ontdekken we wat voor denkontwikkeling we allemaal in ons DNA hebben zitten.

Indeling:
1. Socrates & Aristoteles
2. Epicurus & Seneca
3. Thomas van Aquino & Avicenna
4. René Descartes & Spinoza
5. David Hume & Immanuel Kant
6. Friedrich Nietzsche & Martin Heidegger

Cursus: Fake News vs. de feiten (online)

Als een crisis iets laten zien, dan is het hoe belangrijk feiten zijn. Tegelijk staat de betrouwbaarheid van uitspraken onder invloed van diezelfde crises steeds weer onder druk. Sinds Donald Trump president is zijn er nieuwe termen geboren: alternative facts, fake news. En in de mondiale coronacrisis staat de vraag naar wat welke informatie betrouwbaar is weer verder op scherp. 

Als een crisis iets laten zien, dan is het hoe belangrijk feiten zijn. Tegelijk staat de betrouwbaarheid van uitspraken onder invloed van diezelfde crises steeds weer onder druk. Sinds Donald Trump president is zijn er nieuwe termen geboren: alternative facts, fake news. En in de mondiale coronacrisis staat de vraag naar wat welke informatie betrouwbaar is weer verder op scherp.

In deze online serie staan we stil bij de achterliggende filosofische vraag: hoe weten we wat waar is? Het is de vraag waardoor Socrates, Plato en Aristoteles aan de slag gingen (in een tijd die verbazingwekkende overeenkomsten heeft met de onze) – en een vraag waarop filosofen de eeuwen door verschillende perspectieven op hebben ontwikkeld. De definities van Aristoteles, Martin Heidegger en John Caputo worden naast elkaar gelegd en afgemeten aan ethische, politieke en ideologische stellingnames. Dat helpt om beter zicht te krijgen op de turbulente politieke situaties waaraan we zijn blootgesteld. Deze analyse kan helpen om ook de politieke keuzes die in de coronacrisis worden genomen onder de (kritische) loep te nemen. enbovenal blijkt dat die term ‘waarheid’, zeker in de politieke situatie van vandaag de dag verrassend veel over onszelf gaat.

Online interactieve cursus: Deze groepscursus wordt live online aangeboden in een virtuele lesomgeving.
Wat heb je nodig om mee te doen? Een computer, laptop of tablet met een webcam of ingebouwde camera en microfoon en een internetverbinding.
*Let op: de 20% korting is al inbegrepen in de prijs.

Cursus: Ongeneeslijk Religieus (Amsterdam)

Religie is terug in het publieke domein, hoor je steeds vaker. De Groene Amsterdammer noemt het ‘de verrassende comeback van religie’ en in de Balie wordt er druk over gediscussieerd. Maar wacht, hoe is dat gebeurd? God was toch dood?

Religie is terug in het publieke domein, hoor je steeds vaker. De Groene Amsterdammer noemt het ‘de verrassende comeback van religie’ en in de Balie wordt er druk over gediscussieerd. Maar wacht, hoe is dat gebeurd? God was toch dood?

Het is tijd voor een filosofische blik op religie. En filosoof en theoloog Gerko Tempelman neemt je bij de hand. Opgegroeid in de gereformeerde zuil ging hij filosofie studeren in de stad met alle vragen van dien. Met behulp van hedendaagse filosofen vraagt hij wat geloven precies is en waarom het niet verdwijnt.

Deze cursus geeft je een verscherpte blik op onze verwarrend realiteit maar laat niet na je ook zelf aan het denken te zetten. Gerko’s boek Ongeneeslijk Religieus is bij de cursus te verkrijgen.

Cursus: filosofie en islam (Amsterdam)

Ga mee met deze reis door de geschiedenis en leer niet alleen de filosofie en wetenschap van de wereld van de islam en hun revolutionaire denkers kennen, maar ook met andere ogen naar onze eigen Westerse wereld kijken – een bezoek aan de supermarkt zal nooit meer hetzelfde zijn.

Hoe middeleeuwse Arabieren vooruitgang naar Europa brachten

De islam komt er in het hedendaagse debat over het vrije denken slecht van af. Maar dat is niet altijd zo geweest. In de middeleeuwen waren de rollen in het debat over tolerantie en vrijheid precies omgedraaid. Het Arabische rijk bracht filosofie en wetenschap (in die tijd waren die twee inwisselbaar) naar het intolerante en onverlichte Europa en zorgde voor de eerste aanzet van wetenschappelijk denken. Hoe ging dat in z’n werk? En hoe verhoudt zich de bloeitijd van de “islamitische verlichting” tot het islamitische geloof dat vandaag de dag zo vaak als onverlicht en intolerant wordt gezien?

Ga mee met deze reis door de geschiedenis en leer niet alleen de filosofie en wetenschap van de Arabische wereld en hun revolutionaire denkers kennen, maar ook met andere ogen naar onze eigen Westerse wereld kijken – een bezoek aan de supermarkt zal nooit meer hetzelfde zijn.

3 hoorcolleges van 2,5 uur | Geen syllabus beschikbaar

Opzet

Met drie hoofdthema’s richt de collegereeks zich op de belangrijkste wetenschappelijke vernieuwingen die in de middeleeuwen vanuit de Arabische wereld Europa binnenkwamen: rekenkunde, astrologie en geologie, en het onafhankelijke denken. Die thema’s worden zichtbaar in een hele rij voorbeelden, zoals ons gebruik van getallen, de horoscoop, de reis van Columbus, en het hedendaagse tolerantiedebat. Tot zelfs de opkomst van computers.

Aan de hand van drie steden volgt u het verhaal van de ongelooflijke expansie van het Arabische rijk in de middeleeuwen. Het werd drie keer zo groot als het Romeinse rijk ooit was. Als bestuurshoofdstad bloeide in Bagdad de kennis en wetenschap. Cordoba, een Spaanse stad die het centrum werd voor islamitisch Europa probeerde Bagdad te evenaren en slaat zo een brug tussen het Midden-Oosten en Europa. Toledo is de Spaanse stad die uiteindelijk zorgde voor de link van de Arabische kennis naar de Europeanen, die tot dan toe hadden liggen te slapen.

Maar de collegreeks zet u zelf ook aan het denken. Wat is er zo vanzelfsprekend aan onze eigen kennis? Is het wel zo logisch dat de aarde draait en dat we tot tien tellen bijvoorbeeld? Hoe hebben we ooit geleerd om abstract te redeneren? En wat zegt deze geschiedenis over de rol van religie in de geschiedenis van de wetenschap en het hedendaagse publieke domein?https://vrijeacademie.nl/5589/uitgebreid-zoeken/korte-collegereeks-filosofie-en-islam/

Cursus: filosofie en islam (Amsterdam)

De Islam komt er in het hedendaagse debat over het vrije denken slecht van af. Maar dat is niet altijd zo geweest. In de middeleeuwen waren de rollen in het debat over tolerantie en vrijheid precies omgedraaid. Ga mee met deze reis door de geschiedenis en leer niet alleen de filosofie en wetenschap van de Arabische wereld en hun revolutionaire denkers kennen, maar ook met andere ogen naar onze eigen Westerse wereld kijken – een bezoek aan de supermarkt zal nooit meer hetzelfde zijn.

Driedelige cursus 

De Islam komt er in het hedendaagse debat over het vrije denken slecht van af. Maar dat is niet altijd zo geweest. In de middeleeuwen waren de rollen in het debat over tolerantie en vrijheid precies omgedraaid. Het Arabische rijk bracht filosofie en wetenschap (in die tijd waren die twee inwisselbaar) naar het intolerante en onverlichte Europa en zorgde voor de eerste aanzet van wetenschappelijk denken. Hoe ging dat in z’n werk? En hoe verhoudt zich de bloeitijd van de “Islamitische verlichting” tot het Islamitische geloof dat vandaag de dag zo vaak als onverlicht en intolerant wordt gezien?

Ga mee met deze reis door de geschiedenis en leer niet alleen de filosofie en wetenschap van de Arabische wereld en hun revolutionaire denkers kennen, maar ook met andere ogen naar onze eigen Westerse wereld kijken – een bezoek aan de supermarkt zal nooit meer hetzelfde zijn.

3 hoorcolleges van 2,5 uur.

Meer over filosofie en islam hier

Boek deze cursus hier

Specificatie:

Met drie hoofdthema’s richt de collegereeks zich op de belangrijkste wetenschappelijke vernieuwingen die in de middeleeuwen vanuit de Arabische wereld Europa binnenkwamen: rekenkunde, astrologie en geologie, en het onafhankelijke denken. Die thema’s worden zichtbaar in een hele rij voorbeelden, zoals ons gebruik van getallen, de horoscoop, de reis van Columbus, en het hedendaagse tolerantiedebat. Tot zelfs de opkomst van computers.

Aan de hand van drie steden volgt u het verhaal van de ongelooflijke expansie van het Arabische rijk in de middeleeuwen. Het werd drie keer zo groot als het Romeinse Rijk ooit was. Als bestuurshoofdstad bloeide in Bagdad de kennis en wetenschap. Cordoba, een Spaanse stad die het centrum werd voor Islamitisch Europa probeerde Bagdad te evenaren en slaat zo een brug tussen het Midden Oosten en Europa. Toledo is de Spaanse stad die uiteindelijk zorgde voor de link van de Arabische kennis naar de Europeanen, die tot dan toe hadden liggen te slapen.

Maar de collegereeks zet u zelf ook aan het denken. Wat is er zo vanzelfsprekend aan onze eigen kennis? Is het wel zo logisch dat de aarde draait en dat we tot tien tellen bijvoorbeeld? Hoe hebben we ooit geleerd om abstract te redeneren? En wat zegt deze geschiedenis over de rol van religie in de geschiedenis van de wetenschap en het hedendaagse publieke domein.

Lezing Culturele Kring over Spinoza in Lunteren

Misschien wel de eenzaamste man die ooit geleefd heeft: Spinoza. In ieder geval één van de eerste echte individualisten. En een pionier op dat gebied.

Misschien wel de eenzaamste man die ooit geleefd heeft: Spinoza. In ieder geval één van de eerste echte individualisten. En een pionier op dat gebied. De filosoof Spinoza staat de laatste tijd steeds meer in de belangstelling. En terecht: hij heeft veel betekend voor hoe we zijn geworden wie we zijn.

Cursus: filosofie en islam – Hilversum

Hoe Arabieren in de middeleeuwen vooruitgang en wetenschap naar Europa brachten. Cursus van drie middagen (2,5u per keer). Locatie: Hilversum. Klik hier.

Driedelige cursus 

De Islam komt er in het hedendaagse debat over het vrije denken slecht van af. Maar dat is niet altijd zo geweest. In de middeleeuwen waren de rollen in het debat over tolerantie en vrijheid precies omgedraaid. Het Arabische rijk bracht filosofie en wetenschap (in die tijd waren die twee inwisselbaar) naar het intolerante en onverlichte Europa en zorgde voor de eerste aanzet van wetenschappelijk denken. Hoe ging dat in z’n werk? En hoe verhoudt zich de bloeitijd van de “Islamitische verlichting” tot het Islamitische geloof dat vandaag de dag zo vaak als onverlicht en intolerant wordt gezien?

Ga mee met deze reis door de geschiedenis en leer niet alleen de filosofie en wetenschap van de Arabische wereld en hun revolutionaire denkers kennen, maar ook met andere ogen naar onze eigen Westerse wereld kijken – een bezoek aan de supermarkt zal nooit meer hetzelfde zijn.

3 hoorcolleges van 2,5 uur

Meer over filosofie en islam hier

Boek deze cursus hier

Specificatie:

Met drie hoofdthema’s richt de collegereeks zich op de belangrijkste wetenschappelijke vernieuwingen die in de middeleeuwen vanuit de Arabische wereld Europa binnenkwamen: rekenkunde, astrologie en geologie, en het onafhankelijke denken. Die thema’s worden zichtbaar in een hele rij voorbeelden, zoals ons gebruik van getallen, de horoscoop, de reis van Columbus, en het hedendaagse tolerantiedebat. Tot zelfs de opkomst van computers.

Aan de hand van drie steden volgt u het verhaal van de ongelooflijke expansie van het Arabische rijk in de middeleeuwen. Het werd drie keer zo groot als het Romeinse Rijk ooit was. Als bestuurshoofdstad bloeide in Bagdad de kennis en wetenschap. Cordoba, een Spaanse stad die het centrum werd voor Islamitisch Europa probeerde Bagdad te evenaren en slaat zo een brug tussen het Midden Oosten en Europa. Toledo is de Spaanse stad die uiteindelijk zorgde voor de link van de Arabische kennis naar de Europeanen, die tot dan toe hadden liggen te slapen.

Maar de collegereeks zet u zelf ook aan het denken. Wat is er zo vanzelfsprekend aan onze eigen kennis? Is het wel zo logisch dat de aarde draait en dat we tot tien tellen bijvoorbeeld? Hoe hebben we ooit geleerd om abstract te redeneren? En wat zegt deze geschiedenis over de rol van religie in de geschiedenis van de wetenschap en het hedendaagse publieke domein.